Groene heuvels, een fijne kuststrook en een rijk Romeins verleden. Dat én meer kom je tegen in de op één na kleinste regio van Italië. Molise is een regio in het zuiden van Centraal-Italië en grenst aan Apulië, Campanië, Latium en de Abruzzen. Tot nog niet zo lang geleden behoorde deze regio zelfs tot de Abruzzen. Echter kwam daar verandering in in het jaar 1963. Het is een regio waar je misschien niet direct aan zult denken als vakantiebestemming, maar het is meer dan de moeite waard om te ontdekken! Hier geniet je in alle rust van Italië.
Het landschap van Molise is afwisselend heuvel- en bergachtig. Ook hier kom je een gedeelte van de Apennijnen tegen, maar de bergtoppen zijn niet zo hoog als die van de Abruzzen. Er wonen niet veel mensen en daarbij behoort het tot één van de dunst bevolkte regio’s van Italië. Je vindt hier geen echt grote steden en veel kleine dorpjes. Massatoerisme zul je hier niet snel tegen komen, maar als je op zoek bent naar rust, Italië, vriendelijkheid en een prachtige natuur, dan zul je je hier op en top vermaken.
Omringd door de Apennijnen en gelegen in de vallei van Biferno vind je, op een hoogte van 700 meter, de stad Campobasso. Deze stad is niet alleen de hoofdstad van de gelijknamige provincie, maar ook van de regio zelf. Ondanks dat is deze stad pas zo’n 1300 jaar oud. Dankzij haar hoge ligging is het, met een gemiddelde temperatuur van 12 graden, één van de koudste steden van de regio. In vergelijking met andere regio’s is Campobasso geen grote stad. Toch is het een stad die genoeg te bieden heeft. Breng onder andere een bezoek aan het kasteel van Monforte uit de 15e eeuw, de kerk van San Martino en het Museo dei Misteri. Ook leuk om te weten: iedere tweede zondag van de maand is er een enorme markt in Campobasso. Veel kraampjes en een gezellige drukte.
Termoli, gelegen aan de Adriatische Zee, is een grote stad in de provincie Campobasso. De stad was vroeger slechts een kleine vissersplaats, maar groeide na de Tweede Wereldoorlog al snel uit als belangrijke stad. Termoli staat vooral bekend om haar heerlijke zandstranden en de oude forten die er te bezichtigen zijn. In de zomermaanden wordt de stad druk bezocht door Italiaanse families. Termoli heeft een rijke historie. De eerste documenten van bestaan dateren uit de 10e eeuw, maar er zijn ook sporen gevonden van duizenden jaren daarvoor. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Termoli een belangrijke rol gespeeld in het offensief tegen de Duitsers. Gelukkig is het historisch centrum goed bewaard gebleven. Het historisch centrum van de stad is gelegen op een klein schiereiland en wordt beschermd door een imposante stadswal die recht uit de zee lijkt te komen. Een belangrijke bezienswaardigheid is de kathedraal van de heilige Maria uit de 12e eeuw (al zijn er opgravingen onder de kerk gedaan die een eerder bestaan bewijzen).
Termoli is, ondanks de grote van de stad, pittoresk en charmant. Door de vele smalle steegjes kun je uren slenteren en kijken naar al het moois om je heen. De vele oude vissershuizen zijn geschilderd in pastelkleuren en hebben een dromerig effect. Een andere bezienswaardigheid waar Termoli om bekend staat, zijn de Trabocchi. Trabocchi zijn van hout gemaakte hutjes met stellages vol netten in het water. De Trabocchi zijn te bereiken zijn met een soort steiger. Men vist hier niet met boten, maar op deze bouwwerken. Je kunt de Trabocchi die in gebruik zijn helaas niet van dichtbij bekijken. Wel zijn er een aantal omgetoverd tot restaurant, waar je ontzettend romantisch kunt lunchen of dineren.
De Monti del Matese is een bergketen die onderdeel uitmaakt van de Apennijnen. De bergketen ligt op de grens van zowel Molise als Campania. De hoogste berg is de Monte Miletto en rijkt tot 2050 meter. Het is een prachtig natuurgebied dat aan de kant van Campania zelfs de titel Regionaal Natuurpark heeft mogen ontvangen. De natuur is ongerept en je vindt hier een grote variatie aan bloemen, planten, bomen en dieren. Het is zelfs een plaats waar je sinds lang geleden eindelijk de bruine beer weer in het wild kunt ontdekken. ’s Winters kun je skiën op de hellingen van de Monte Miletto. Een tip is de wintersportplaats Campitello Matese, een gebied met zo’n 45 kilometer aan pistes. Vanaf Campobasso ben je ongeveer een uur verwijderd van het natuurgebied. Je kunt hier onder andere prachtige wandelingen maken.
Tussen de rivier de Carpino en de rivier de Sordo ligt het oude Romeinse stadje Isenia. Dat de Romeinen hier hebben gewoond is goed terug te zien aan de vele indrukwekkende overblijfselen in de stad. Bijzonder om te weten is dat deze stad al duizenden jaren daarvoor werd bewoond. Isernia is ontstaan door een Romeinse kolonie uit het jaar 263 voor Christus. Na de val van het Romeinse Rijk werd de stad grotendeels verwoest, om vervolgens in de Middeleeuwen weer helemaal op te bloeien. Daarmee is het nog niet gedaan, want door een aantal aardbevingen en bombardementen in de Tweede Wereldoorlog heeft de stad het opnieuw zwaar moeten verduren. Ondanks dat valt er genoeg moois te bekijken. Als je gefascineerd bent over de Romeinse historie, dan zul je je hier meer dan vermaken. Bewonder onder andere de kathedraal van St. Pieter, de Fraterna Fontijn en het Romeinse aquaduct.
Een ander bijzonder uitstapje in Isernia is een bezoek aan de archeologische vindplaats Pineta. Veel archeologen beschouwen dit als één van de oudste die er bestaat.
Fornelli staat op de lijst borghi più belli d’Italia, oftewel de mooiste dorpen van Italië. Dit dorp wordt omgeven door een prachtige en indrukwekkende natuur, met de hoge bergen trots op de achtergrond. Omstreeks eind 900 werd het dorp voor het eerst genoemd. In de eeuwen daarna, maar ook daarvoor, heeft Fornelli een roerende geschiedenis gekend. In het dorp kun je uren rondwandelen en de bezienswaardigheden bekijken. Een belangrijk onderdeel van die geschiedenis is de productie van olijfolie. Het dorp wordt omringt door olijfbomen en het is niet voor niets dat men dit dorp ook wel het dorp van de olijfolie noemt. In het dorp is nog een oude olijfoliepers terug te vinden. Uiteraard heeft de eeuwenoude methode moeten plaatsmaken voor een moderne methode, maar de kwaliteit van de olijfolie is er niet minder om geworden.
Sepino is een klein plaatjes in de provincie Campobasso en staat net zoals Fornelli op de lijst van mooiste dorpen in Italië. De omgeving is groen en vol met bossen. Het is een oude plaats die ergens in het jaar 200 voor Christus is ontstaan. Je vindt er een tal van smalle, kronkelende steegjes, oude huizen en een prachtige kerk (de Santa Cristina). Neem dus zeker even een kijkje in Sepino voor dat je naar het hoogtepunt van de omgeving gaat. Je vindt net buiten de plaats namelijk een grote archeologische vindplaats van de oude Romeinse stad Saepinum, een stad uit de 3e eeuw voor Christus. Deze vindplaats behoort tot één van de betere in Italië. Je kunt de structuur van de oude stad nog goed terugzien, maar ook resten van een theater, tempels en thermen. Verder vind je hier het Museo Archeologico Vittoriano, een indrukwekkend archeologisch museum.
Op de rivier de Tammaro kun je tijdens de warme zomermaanden wat verkoeling zoeken, maar ook rustig vissen en kanoën. Op de omliggende bergpaden maak je prachtige wandel- en fietstochten en is ook paardrijden mogelijk.
Naast Fornelli en Sepino mag ook Oratino niet aan deze top 10 ontbreken. Netzoals de bovengenoemde dorpen is ook dit dorp opgenomen op de borghi più belli d’Italia en dat is niet voor niets. Gelegen op een heuvel, temidden van de oude schaapsroutes, vind je dit indrukwekkende dorp. De eerste documenten van bestaan, stammen uit de 11e eeuw. Door de eeuwen heen heeft het dorp een rijke en roerende geschiedenis gekend. Die geschiedenis is op veel plaatsen nog goed terug te zien in de vele bezienswaardigheden. Wil je meer te weten komen over het oude en huidige binnenland van Molise? Dan ben je in dit dorp aan het juiste adres. Niet alleen het dorp en haar musea laten de overblijfselen zien, ook in de omgeving is dat zo. Oude schaapsroutes, historische wandelroutes en nog veel meer. Een bezoek aan deze omgeving staat garant voor een sportieve en cultureel-historische ontdekking.
Molise is niet alleen een bestemming waarbij je niet direct denkt aan een vakantie, maar ook de keuken en wijnen zijn voor velen onbekend. Ook daarin is de regio een echt geheimtip. De glooiende heuvels staan vol wijnranken, waar kwalitatief hoge wijnen geproduceerd worden. Denk aan Isernia, Biferno Sangiovese en Aglianico. Verder is Molise een grote producent van gedroogde pasta en olijfolie.
Vroeger werd de regio voornamelijk bewoond door herders en boeren. De meeste gerechten stammen uit die tijd en zijn veelal simpel, maar ontzettend smaakvol. Ben je een liefhebber van kaas? Dan ben je in Molise aan het juiste adres. Nog steeds zijn er veel schaapskuddes te vinden en die zijn verantwoordelijk voor de lekkerste kazen. Pecorino en Ricotta kom je in overvloed tegen en een echte aanrader zijn de speciale buideltjes Caciocavollo. Naast kaas vind je in Molise nog vele andere specialiteiten. Je kunt hier genieten van de lekkerste pasta’s, zoetigheden en vlees-, vis-, en groentegerechten.
Zoals je hebt kunnen lezen is Molise een regio die van oudsher uit boeren en herders bestond. Uit die tijd zijn nog vele overblijfselen terug te vinden. Iets dat je dan ook echt niet mag overslaan in Molise is een wandeling over een van de oude Tratturi. Een Tratturo (enkelvoud) is een oud pad door de bergen dat jarenlang gebruikt werd door schaapscheerders om de kudde schapen naar de bergen te leiden en weer terug. Deze paden zijn nog steeds beschikbaar en ideaal voor een prachtige wandeling door het landschap. Een tip is de wandeling van Ripabottoni naar Bonefro, een wandeling van ongeveer 15 kilometer. Uiteraard kun je er ook voor kiezen om het landschap met de fiets te ontdekken. Je kunt een eigen fiets meenemen, maar in sommige plaatsjes kun je ook een fiets huren en zelfs met een gids op stap gaan. Het landschap is ontzettend gevarieerd en wordt afgewisseld met heuvels, groene weilanden, pittoreske dorpjes, historische overblijfselen en verkoelende riviertjes.
Ook Ripabottoni mag zeker niet aan deze lijst ontbreken. Het dorp behoort dan wel niet tot ‘de mooiste dorpen van Italië’, maar eigenlijk heeft Ripabottoni die officiële stempel helemaal niet nodig. Het dorp is gelegen in de provincie Campobasso en heeft een rijke historie. De gebouwen en huizen zijn veelal middeleeuws en prachtig om te zien. Je vindt hier onder andere een prachtige kerk uit de 13e eeuw voor de heilige Maria. Het is niet druk in het dorp en ook de grote toeristische menigte is ver te zoeken. Wel voel je de gastvrijheid van de lokale bevolking en zul je je er snel thuisvoelen. Er zijn een aantal gezellige barretjes, kleine restaurantjes en winkeltjes. Dompel je onder in het leven van het echte Italië.
